به نقل از «ایسنا»

رساله حقوق امام سجاد(ع) هدیه ای به بشریت

تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۳۹۸۳۹۱

ایسنا/قم پژوهشگر تاریخ گفت: در رساله الحقوق امام سجاد(ع) به ابعاد گوناگون زندگی انسان با دقت و ظرافت توجه شده است و درباره رابطه انسان باخدا، باخویش تن، خانواده، جامعه، حکومت و هر چیزی که به زندگی فردی و اجتماعی انسان ارتباط پیدا می‌کند، مطالب ارزشمندی را ذکر کرده است.

حجت‌الاسلام رحمت‌الله بانشی، پژوهشگر گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: یکی از آثار ماندگار امام سجاد (ع) برای بشریت رساله الحقوق است که امروز شرح‌ها و ترجمه‌های گوناگونی برای آن نوشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: در این رساله به ابعاد گوناگون زندگی انسان با دقت و ظرافت توجه شده است و درباره رابطه انسان باخدا، باخویش تن، خانواده، جامعه، حکومت و هر چیزی که به زندگی فردی و اجتماعی انسان ارتباط پیدا می‌کند، مطالب ارزشمندی را ذکر کرده است.

وی افزود: رساله الحقوق نامه امام سجاد (ع) به یکی از اصحاب مورد اعتمادشان به نام ثابت ابن دینار معروف به ابوحمزه ثمالی است که در چهار منبع معتبر شیعه یعنی «تحف الحقوقق لآل رسول» از تألیفات ابن شعبه حرانی (از بزرگان قرن چهارم)، «امالی»، «کتاب من لایحضره الفقیه» و «خصال» از شیخ صدوق ذکر شده است و دیگران باواسطه یا بدون واسطه از این چهار منبع نقل کرده‌اند.

این پژوهشگر بیان کرد: تفاوت‌هایی در این چهار منبع اصلی در رابطه با رساله الحقوق وجود دارد که اولین تفاوت این است که در تحف الحقوق و خصال در آغاز رساله مقدمه‌ای آمده است که به‌ منزله فهرست رساله است؛ اما در کتاب من لایحضره الفقیه و امالی مقدمه‌ای نیامده است.

وی در رابطه با تفاوت دوم عنوان کرد: شماره حقوق در تحف الحقوق ۵۰ حق است؛ اما در کتاب خصال و کتاب من لایحضره فقیه ۵۱ حق هستند که چنین تفاوت‌هایی در احادیث بلند طبیعی است.

وی اظهار کرد: اسناد حدیث، راویانی هستند که خبر و حدیث را به ما رسانده‌اند و باید توجه داشت که نداشتن سند به این معنا نیست که حدیث را باید کنار بگذاریم بلکه باید از قرائن و شواهد دیگر به دنبال تائید حدیث بگردیم.

وی بابیان اینکه یکی از بهترین معیارها برای تائید درستی و نادرستی حدیث و خبر بررسی راویانی است که خبر و حدیث را نقل کرده‌اند، گفت: اگر روایان حدیث بررسی شود در صورت اعتماد به راویان، اطمینان انسان به ‌درستی خبر بیشتر می‌شود ولی اگر راویان به ‌طور کلی تائید نشدند باید به صورت تردید به آن نگاه کرد و از راه‌های دیگری برای تائید آن استفاده شود.

راویان رساله الحقوق

حجت‌الاسلام بانشی بیان کرد: یکی از راویان رساله الحقوق علی بن احمد بن موسی است که از او به عنوان شیخ شیخ صدوق نام برده می‌شود که این امر برای او شانیتی ساخته و او را مورد اعتماد قرار داده است اگر چه در مورد او در کتاب‌های رجالی مطلبی یافت نمی‌شود، ولی همین ‌که شخصیت با عظمتی مانند شیخ صدوق از او نقل روایت کرده است، می‌توان به روایت او اعتماد کرد.

وی ادامه داد: راوی دیگر محمد بن جعفر الاسدی الکوفی است که در مورد او دو نظریه وجود دارد که گروهی مانند نجاشی او را در حدیث قابل اعتماد دانسته‌اند و به روایت‌های او عمل می‌کنند ولی علامه حلی  در یک جا وی را تائید و در جای دیگری قائل به توقف در عمل به احادیث او شده است؛ اما نظر نجاشی به خاطر تخصص او در رجال رجحان دارد و می‌توان به این شخص اعتماد کرد.

این پژوهشگر تصریح کرد: راوی دیگر جعفر بن محمد بن مالک الفزاری با کنیه ابوعبدالله است که در مورد او نیز سه دیدگاه وجود دارد که نظر اول او را ضعیف، نظر دوم قابل اعتماد و نظر سوم در برابر او و عمل به حدیثش توقف کرده‌اند.

حجت الاسلام بانشی اظهار کرد: محققانی که درباره جعفربن محمد تحقیق کرده‌اند با استناد به وجود نام وی در روایات کتاب «کامل الزیارات»، و تأکید مؤلّف این کتاب مبنی بر استفاده از راویان ثقه، در بررسی کلی وی را ثقه و قابل اعتماد دانسته‌اند.

وی عنوان کرد: در مورد سه راوی دیگر این رساله به نام‌ های خیران بن داهر، احمد بن سلیمان جبلی و علی بن سلیمان در کتاب‌های رجالی مطلبی نقل نشده و در واقع جزو راویان مجهول هستند.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه راوی دیگر محمد بن علی (ابوسمینه یا ابوجعفر) است که از ضعف او سخن گفته شده است، گفت: راوی بعدی محمد بن فضیل صیرفی است که در کتاب‌های رجالی او را اصحاب امام کاظم (ع) دانسته‌اند و برخی او را ضعیف و برخی قابل اعتماد دانسته‌اند.

وی تاکید کرد: مهم‌ ترین راوی این رساله، ثابت بن دینار (ابوحمزه ثمالی) است که این شهرت به خاطر دعای معروفی است که در کتاب‌ های ادعیه از ایشان از امام سجاد (ع) نقل شده است و در کتاب‌های رجالی و تاریخی او را از شاگردان امام سجاد (ع) نام برده‌اند که در نزد امام سجاد (ع) جایگاه خاصی داشته است.

حجت الاسلام بانشی در پایان این بخش گفت: اگرچه ممکن است برخی راویان این رساله تضعیف شده باشند، ولی با توجه به قرائن و شواهد دیگر، از جمله نقل آن توسط اعلام و بزرگانی هم چون شیخ صدوق و متن قوی و بلیغ آن، می‌توان به صدور آن از ناحیه امام (ع) اعتماد کرد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: امام سجاد ع حقوق کتاب های رجالی رساله الحقوق قابل اعتماد دانسته اند راوی دیگر امام سجاد شیخ صدوق محمد بن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۳۹۸۳۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رسالت معلم ،‌ارتقاء علمی و معنوی دانش آموزان است

آیت‌الله رسول فلاحتی امروز در دیدار با معلمانِ منتخب و نمونه استان در سالن اجتماعات اداره‌کل آموزش و پرورش گیلان ضمن تبریک روز معلم به همه معلمان و فرهیختگان این عرصه، به روایتی از کتاب سیر و سلوک منصوب به سید بحرالعلوم اشاره و اظهار داشت: طبق آموزه‌های این کتاب، امام سجاد(ع) فرمودند "کسی که برای تربیت خودش، حکیمی نداشته باشد که او را ارشاد کند به سوی هلاکت و تباهی خواهد رفت."

نماینده ولی‌فقیه در استان گیلان با بیان اینکه همه ما مدیون آموزش و خدمات معلمانی هستیم که در کودکی به ما خواندن و نوشتن آموختند تصریح کرد: شاگردانی که در کلاس درس معلم حاضر می‌شوند تا خواندن و نوشتن و علم بیاموزند در آینده ممکن است بزرگان و دانشمندانی همچون شهید تهرانی‌مقدم شوند؛ شهیدی که موشک‌هایش امروز قادر است موشک‌های نقطه‌زن آمریکا در اقیانوس اطلس را هدف قرار دهد و او خود شد معلمِ جبهه مقاومت.

آیت‌الله فلاحتی ادامه داد: طبق روایتِ امام سجاد(ع)، ما وظیفه داریم برای خودسازی خود تلاش کنیم و انسان برای رسیدن به کمالات باید در مسیرش یک همراهِ خوب داشته باشد و لذا در هرجا نیازمند به معلم هستیم؛ معلمی که به ما درس و پیام دهد.

امام جمعه رشت بیان کرد: طبق روایتی دیگر از بزرگان، "کسی‌که به استاد رسید نصف راهش را طی کرده است" یعنی پیدا کردن استادِ خوب هم هنر است و ما همیشه نیازمند به معلم و استاد هستیم‌‌.

وی معلمی را شغل انبیاء دانست و با بیان اینکه معلم باید برای ارتقاء معنوی و علمی خود تلاش کند افزود: یک معلم تا آخر عمر باید با کتاب، دفتر و قلمش مأنوس باشد؛ دانش‌آموز هم دلداده معلمی خواهد شد که علم و تقوا را در هم آمیخته باشد و لذا دانش‌آموز همواره خود را مدیون چنین معلمی می‌داند.

نماینده ولی‌فقیه در استان گیلان خطاب به این معلمان زحمتکش گفت: پس از ارتقاء خود سعی کنید برای ارتقاء علمی و معنوی دیگران، دانش‌آموزان و دانشجویان‌ِ خود از هیچ تلاشی دریغ نکنید و هرآنچه که آموخته‌اید را انتقال دهید که اگر چنین نکنید حسادت و بخل ورزیده‌اید.

آیت‌الله فلاحتی ادامه داد:‌ اگر امروز نام و آثار بزرگانی همچون ابن‌سینا، خواجه نصیرالدین طوسی و علامه طباطبایی ماندگار شده است به این دلیل است که‌ آنان تمام اندوخته‌های خود را در قالب تربیت شاگرد یا در قالب گفتار، نوشتار و کتاب انتقال داده و به بشریت عرضه کردند.

امام جمعه رشت با تاکید بر ضرورت همراهی‌ با نیکان و معلمانِ خوب تصریح کرد: به زیرمجموعه و شاگردان‌تان یاد دهید که با انسان‌ها و معلمان و استادان خوب خود همیشه ارتباط داشته باشند.

باشگاه خبرنگاران جوان گیلان رشت